საჰაერო ტრანსპორტის საერთაშორისო ასოციაციამ (IATA), სიამენში გამართულ მსოფლიო უსაფრთხოებისა და ოპერაციების კონფერენციაზე, განსაზღვრა ძირითადი პრიორიტეტები ავიაციის მზარდი ოპერაციული სირთულეების ფონზე. ამჟამინდელი გამოწვევები გასცდა ტრადიციული უსაფრთხოების მართვის მიდგომებს.
მარკ სირლის, IATA-ს გლობალური უსაფრთხოების დირექტორის, თქმით, კონფლიქტებისა და მარეგულირებელი ფრაგმენტაციის ზრდამ გამოიწვია საჰაერო სივრცის დახურვა, დრონების შეჭრა და გლობალური სანავიგაციო სატელიტური სისტემების (GNSS) ჩარევის ზრდა, რაც „ძირს უთხრის კომუნიკაციას, ნდობას და საფრთხეს უქმნის უსაფრთხოებას“.
IATA-ს მიერ დასახული პრიორიტეტები ფოკუსირებულია გლობალური სტანდარტების დაცვაზე, მონაცემების გამოყენებით მუშაობის გაუმჯობესებაზე და უსაფრთხოების კულტურის განვითარებაზე.
ყველაზე შემაშფოთებელი ტენდენცია GNSS სისტემებში ჩარევის მასშტაბებია, რომლის შესახებაც ანგარიშები 2021-დან 2024 წლამდე 200%-ზე მეტით გაიზარდა.
- IATA-ს რეაგირება: ევროპის საავიაციო უსაფრთხოების სააგენტოსთან (EASA) ერთად შემუშავებული პასუხი მოიცავს მონიტორინგს, პრევენციულ ინსტრუმენტებს, სარეზერვო ინფრასტრუქტურასა და სამოქალაქო-სამხედრო კოორდინაციას.
- 5G-ის რისკები: გამოწვევები სცდება GNSS-ს. რადიოსიხშირის სპექტრის დაცვაზე ზეწოლას ახდენს 5G ქსელების გაფართოება, რისკის ქვეშ აყენებს ავსტრალიის, კანადის და აშშ-ის აეროპორტებს და მოითხოვს თვითმფრინავების ძვირადღირებულ რეტროფიტს.
IATA აქტიურად იყენებს მონაცემებს უსაფრთხოების გასაუმჯობესებლად:
- Turbulence Aware: ტურბულენტობის შესახებ მონაცემების გაზიარების ამ პლატფორმის მონაწილეობა ბოლო ერთი წლის განმავლობაში 25%-ით გაიზარდა და ამჟამად 3,200 თვითმფრინავს მოიცავს (მათ შორის Air France, Etihad, SAS).
- SafetyIS მონაცემთა ბაზა: ეს ბაზა, რომელიც 217 ავიაკომპანიის ფრენის მონაცემებს ეყრდნობა, შესაძლებელს ხდის საშიში ინციდენტების ადრეულ იდენტიფიცირებას.1მაგალითად, ლათინური ამერიკის ერთ-ერთ აეროპორტში შეჯახების თავიდან აცილების სიგნალების ზრდა გამოვლინდა, რასაც სწრაფი რეაგირება მოჰყვა.
- IOSA აუდიტის მოდელი: რისკებზე დაფუძნებულმა აუდიტმა, რომელიც მორგებულია კონკრეტული ავიაკომპანიის ოპერაციულ პროფილზე, 8,000-ზე მეტი მაკორექტირებელი ქმედება გამოიწვია.
გაჩნდა შემაშფოთებელი სტატისტიკა ავარიების გამოძიებასთან დაკავშირებით: 2019-2023 წლებში მომხდარი უბედური შემთხვევების მხოლოდ 58%-ზე არის მომზადებული საბოლოო ანგარიში. ეს ფაქტი აფერხებს ინდუსტრიის შესაძლებლობას, აითვისოს სასიცოცხლო მნიშვნელობის გაკვეთილები, ხოლო ამ ხარვეზს სპეკულაციისა და დეზინფორმაციისთვის ტოვებს.
IATA-ს პრიორიტეტები მიუთითებს, რომ ინდუსტრიას სისტემური სირთულეების წინაშე უწევს დგომა, რაც მოითხოვს კოორდინირებულ პასუხს მარეგულირებელ, ოპერაციულ და კულტურულ დონეზე. ამ გამოწვევების გადაჭრაში კი სასწავლო ინფრასტრუქტურის როლი კრიტიკული ხდება.
