მომხმარებელთა უფლებების დაცვისა და კლიმატური ცვლილებების ფონზე, ევროპის 21 უმსხვილესმა ავიაკომპანიამ ვალდებულება აიღო, შეწყვიტოს შეცდომაში შემყვანი გარემოსდაცვითი პრეტენზიების გამოყენება საკუთარ რეკლამებში. ეს გადაწყვეტილება, რომელიც ევროკომისიასთან და ეროვნულ სამომხმარებლო დაცვის ორგანოებთან დიალოგის შედეგად იქნა მიღწეული, უმნიშვნელოვანესი წინ გადადგმული ნაბიჯია ავიაციის სექტორში გამჭვირვალობის გაზრდისკენ.
წლების განმავლობაში, ავიაკომპანიები მომხმარებლებს სთავაზობდნენ ფრენის „ნახშირბადის კვალის კომპენსაციის“ შესაძლებლობას, რაც ფინანსური შენატანებით ხორციელდებოდა სხვადასხვა კლიმატურ პროექტებში. ეს ქმნიდა აღქმას, რომ ფრენით გამოწვეული ეკოლოგიური ზიანი ნეიტრალიზებული იყო. ევროკომისიის პოზიციით, მსგავსი მარკეტინგული პრაქტიკა არის „გრინვოშინგი“ (Greenwashing) – საქმიანობის უფრო ეკომეგობრულად წარმოჩენა, ვიდრე ეს სინამდვილეშია, რაც მომხმარებელს შეცდომაში უშვებს.
შეთანხმების მთავარი პირობაა პრეტენზიების უარყოფა, რომ ფრენებიდან CO₂ ემისიები შეიძლება იყოს „ნეიტრალიზებული, კომპენსირებული ან პირდაპირ შემცირებული“ მგზავრების შენატანებით. წამყვანი გადამზიდავები, მათ შორის Lufthansa, Air France, KLM და Ryanair, დათანხმდნენ სარეკლამო ენის შეცვლას. ეს ნიშნავს, რომ აღარ იქნება გამოყენებული ბუნდოვანი ფრაზები იმის შესახებ, რომ ფრენა „მწვანე“ ან „მდგრადია“ მხოლოდ იმიტომ, რომ მგზავრმა შემოწირულობა გაიღო სატყეო ან სხვა კლიმატური ინიციატივისთვის.
ევროკომისიის განცხადებით: „მომხმარებლების შეცდომაში შეყვანის თავიდან ასაცილებლად, ავიაკომპანიებმა თავი უნდა შეიკავონ ბუნდოვანი გარემოსდაცვითი ენის გამოყენებისგან და უზრუნველყონ, რომ სამომავლო გარემოსდაცვითი შედეგების შესახებ ნებისმიერი პრეტენზია დასაბუთებული იყოს.“
შეთანხმება ასევე ვრცელდება ალტერნატიულ საწვავზე გამოყენებულ ტერმინოლოგიაზე. ავიაკომპანიები ვალდებულნი არიან, უფრო ზუსტი იყვნენ „მდგრადი საავიაციო საწვავის“ (SAFs) განხილვისას, რათა დააზუსტონ, რომ ეს ტერმინი არ გულისხმობს მთლიანი ფრენის მდგრადობას. გარემოსდაცვითი გაუმჯობესების შესახებ ნებისმიერი პრეტენზია ახლა გამყარებული უნდა იყოს ნათელი, გადამოწმებადი და მეცნიერული მტკიცებულებებით.
ეს ცვლილება ნაწილობრივ განაპირობა სამართლებრივმა გამოწვევებმაც. 2024 წლის მარტში, ნიდერლანდურმა სასამართლომ KLM-ის წინააღმდეგ მიიღო გადაწყვეტილება, ხოლო ერთი წლის შემდეგ გერმანულმა სასამართლომ Lufthansa-ს აუკრძალა კომპენსაციის პროგრამებთან დაკავშირებული შეცდომაში შემყვანი რეკლამის გამოყენება. ამან ხაზი გაუსვა გრინვოშინგის მიმართ მზარდ შეუწყნარებლობას.
შეთანხმების მონაწილე ავიახაზების სია ვრცელია და მოიცავს ისეთ მსხვილ მოთამაშეებს, როგორებიცაა Air Baltic, Austrian Airlines, Brussels Airlines, EasyJet, Finnair, Norwegian, SAS, SWISS, TAP, Vueling და Wizz Air.
ეროვნული სამომხმარებლო დაცვის ორგანოები, მომხმარებელთა დაცვის თანამშრომლობის (CPC) ქსელის მეშვეობით, ახლა პასუხისმგებელნი არიან ამ ვალდებულებების შესრულებაზე დაკვირვებაზე. ეს ზედამხედველობის მექანიზმი გადამწყვეტია იმის უზრუნველსაყოფად, რომ შეთანხმება მხოლოდ საზოგადოებასთან ურთიერთობის ნაბიჯი არ იყოს, არამედ რეალურ ცვლილებად იქცეს ევროპულ ბაზარზე.
ეს ნაბიჯი მიზნად ისახავს ავიაციის მიერ გამოწვეული მნიშვნელოვანი გარემოსდაცვითი გამოწვევების შესახებ უფრო პატიოსანი დიალოგის წახალისებას, რაც მომხმარებლებს საშუალებას მისცემს, მიიღონ უფრო ინფორმირებული გადაწყვეტილებები.
