ევროპის საავიაციო უსაფრთხოების სააგენტომ (EASA) და ტრანსპორტის საერთაშორისო ასოციაციამ (IATA) გამოაქვეყნეს ყოვლისმომცველი გეგმა, რომელიც მიზნად ისახავს გლობალური სანავიგაციო სატელიტური სისტემების (GNSS) სიგნალებში შეფერხებისგან მომდინარე რისკების შემცირებას. გეგმა ერთობლივი ვორქშოფის დასკვნებს ეფუძნება.
მზარდი საფრთხე და ერთობლივი ქმედება
ბოლო წლებში GNSS სიგნალების შეფერხების ინციდენტების სიხშირე მკვეთრად გაიზარდა აღმოსავლეთ ევროპასა და ახლო აღმოსავლეთში, თუმცა მსგავსი შემთხვევები სხვა რეგიონებშიც ფიქსირდება. IATA-ს მონაცემებით, GPS სიგნალის დაკარგვის შემთხვევები 2021-2024 წლებში 220%-ით გაიზარდა.
„GNSS-ის შეფერხებები სიხშირისა და სირთულის თვალსაზრისით ვითარდება“, – განაცხადა იესპერ რასმუსენმა, EASA-ს ფრენის სტანდარტების დირექტორმა. მისი თქმით, საჭიროა არა მხოლოდ ინციდენტების შეკავება, არამედ მდგრადობის შექმნა.
IATA-ს უფროსი ვიცე-პრეზიდენტის, ნიკ კერინის განცხადებით, გეოპოლიტიკური დაძაბულობის გაგრძელების ფონზე, ამ ტენდენციის შეცვლა უახლოეს პერიოდში რთულია.
„IATA და EASA ერთად მუშაობენ სისტემაში არსებული ზედმეტი დუბლირების გასაძლიერებლად, რათა ფრენა უსაფრთხო დარჩეს. შემდეგი ნაბიჯი არის ის, რომ ICAO-მ ეს გადაწყვეტილებები გლობალურად შეათანხმოს სტანდარტების, სახელმძღვანელო მითითებებისა და ანგარიშგების კუთხით.“
4-პუნქტიანი სამოქმედო გეგმა
ვორქშოფზე, რომელსაც 120-ზე მეტი ექსპერტი ესწრებოდა, მიღწეულ იქნა შეთანხმება ფართო და კოორდინირებულ მიდგომაზე, რომელიც ოთხ ძირითად მიმართულებაზე ფოკუსირდება:
1. გაძლიერებული ანგარიშგება და მონიტორინგი
GNSS შეფერხებების შესახებ ანგარიშგებისთვის სტანდარტული რადიოზარების და NOTAMკოდირების (Q კოდები) დანერგვა.
მონიტორინგისა და გაფრთხილების პროცედურების, მათ შორის რეალურ დროში საჰაერო სივრცის მონიტორინგის განსაზღვრა და განხორციელება.
2. პრევენცია და რისკების შემცირება
“ჯემინგის” მოწყობილობებზე კონტროლის გამკაცრება (ექსპორტისა და ლიცენზირების შეზღუდვების ჩათვლით).
ტექნიკური გადაწყვეტილებების მხარდაჭერა ცრუ რელიეფის გაფრთხილებების შესამცირებლად და სიგნალის დაკარგვის შემდეგ GPS აღჭურვილობის სწრაფი აღდგენისუზრუნველსაყოფად.
3. ინფრასტრუქტურა და საჰაერო სივრცის მართვა
GNSS-ის სარეზერვო საშუალებების შენარჩუნება ტრადიციული სანავიგაციო საშუალებების მინიმალური ოპერატიული ქსელის სახით.
სამხედრო საჰაერო მოძრაობის მართვის (ATM) შესაძლებლობების უკეთ გამოყენება.
საჰაერო სივრცის საგანგებო სიტუაციების პროცედურების გაუმჯობესება, რათა თვითმფრინავებმა უსაფრთხოდ შეძლონ ნავიგაცია შეფერხების დროსაც კი.
4. კოორდინაცია და მზადყოფნა
სამოქალაქო-სამხედრო კოორდინაციის გაუმჯობესება, მათ შორის GNSS რადიოსიხშირული შეფერხების (RFI) მონაცემების გაზიარება.
დრონებისთვის მზარდი საფრთხის შესაძლებლობებისთვის მზადება.
EASA და IATA მოუწოდებენ ICAO-ს, რომ ეს გადაწყვეტილებები უმაღლესი პრიორიტეტით განიხილოს მიმდინარე წელს დაგეგმილ ასამბლეაზე, რათა ავიაციამ შეძლოს ერთობლივი და დაუყოვნებელი მოქმედება საფრთხის თავიდან ასაცილებლად.
